Tütün Bağımlılığı, ülkemizde ve dünyada bağımlılık oranları ve bağımlılıkla mücadele konusunda Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile hekimliği Ana Bilim Dalı Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Mahcube Çubukçu bilgi verdi;
Bağımlılık ve Tütün Bağımlılığı
Bağımlılık, herhangi bir nedenle kötüye kullanılan bir ilaç ya da toksin olarak tanımlanmaktadır. Sigara dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunu olup yüksek oranda nikotin içeriği ile bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir. Sigara, nargile, pipo içme veya dumanının solunum yoluyla vücuda alınması zamanla kişide kuvvetli ruhsal ve zayıf fiziksel bağımlılık oluşmasına neden olur. Tütün ürünlerinde 4.000’den fazla kimyasal madde vardır ve farmakolojik kanıtlar, tütünde esas bağımlılık yapan maddenin nikotin olduğunu ortaya koymuştur.
Türkiye’de ve Dünyada Tütün Bağımlılığı
Dünyada tütün ve tütün ürünlerini kullanan 15 yaş ve üstü kişilerdeki sigara kullanım oranının en fazla olduğu ülkelere bakıldığında Çin, Hindistan ve Endonezya ilk sıralarda yer almaktadır. Avrupa ülkelerinde Yunanistan ve Arnavutluk, Kuzey Afrika’da Mısır, Latin Amerika’da Şili en yüksek kullanım oranına sahip ülkeler olarak görülmektedir. Türkiye yaklaşık 17 milyon tütün kullanan kişi sayısı ile bu ülkeler arasında onuncu sıradadır. Gelişmiş ülkelerde tütün ürünü kullanımı çok düşük düzeylerde olmasına karşın, gelişmekte olan ülkelerde genellikle yüksek düzeylerde kullanım mevcuttur. Gelişmiş ülkelerde kadınlar arasında sigara kullanımı, gelişmekte olan ülkelere göre daha yüksektir. Tütün ve tütün ürünleri kullanımı, dünyada en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Önlenebilir hastalıkların en önemli sebeplerinden birisi de yine tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıdır. Türkiye’de her yıl yaklaşık 100 bin kişi tütün ve tütün ürünleri kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu sayı yıllık kaydedilen ölümlerin yaklaşık %41,6’sına karşılık gelmektedir.
Bağımlılıkla Nasıl Mücadele Edilmeli
ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı 27 Ekim 2010 tarihinde hizmete açılmıştır. Sigara Bırakma Polikliniklerinde görev yapan hekimler tarafından ilaç tedavisi için uygun görülen kişilere, sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçlar 2015 yılından itibaren ücretsiz olarak verilmektedir. İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Sigara Bırakma Poliklinikleri, tütün ve tütün bağımlılığı ile mücadeleye devam etmektedir. Yeşilay tütün ve uyuşturucu maddelere karşı mücadele veren bir cemiyettir. Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) uyuşturucu kullanan kişiler ve ailelerine yönelik psiko-sosyal danışmanlık hizmetleri, tedavi sitemine erişimi sağlama, tedavi sonrası rehabilitasyon (iyileştirme) süreçlerine ilişkin çalışmalar yapmaktadır.
